کد مطلب:141826 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:160
حنظلة بن سعد اسعد شبامی
[1] .
«حنظله» فرزند «اسعد» كه او فرزند شبام بن عبدالله» از قراء و بزرگان شیعه است. او
از قبیله همدان بود. حنظله مردی فصیح، بلیغ و شجاع بود. او پسری به نام علی داشت كه در تاریخ از او یاد شده است. [2] ابن شهر آشوب از او با نام «حنظله بن عمرو الشیبانی» یاد كرده است. [3] او پس از شهادت «بریر» روانه میدان شد، در حالی كه فریادش بلند بود: «ای قوم! من بر شما از روزی سخت، مثل روز احزاب و مانند حال و روز قوم نوح، عاد، ثمود و كسانی كه پس از آنها بودند بیمناكم؛ آری، خداوند قصد ظلم و تعدی به بندگانش را ندارد؛ [4] و ای قوم! من بر شما از روز تناد و فریادخواهی می ترسم. روزی كه همه روی برگردانید، برای شما در برابر خداوند پناهی نیست، و هر كس را كه خداوند در بیراهه وانهد، برای او راهنمایی نیست. [5] ای قوم! حسین را نكشید كه شما را خداوند به عذابی ریشه كن می سازد، و البته هر كه افترا پیشه كند نومید گردد». [6] .
امام حسین علیه السلام در حالی كه او را مخاطب قرار داد، از خدای تعالی بر او پاداش نیك درخواست كرد و فرمود: «ای پسر سعد! خداوند تو را مورد مهربانی قرار دهد. هر آینه، اینها همان زمانی كه به حق دعوت كردی و دعوتت را اجابت نكردند و به سوی تو حمله ور شدند تا خون تو و یارانت را بریزند سزاوار عذاب گشتند. (دیگر دیر شده) چه اینها برادران نیكوكار تو را كشته ]و دستشان به خون آنها آلوده شده است[. [7] حنظله گفت: «ای
فرزند رسول خدا! شما درست فرمودی. فدایت شوم، [8] شما از من داناتر و به درك حق سزاوارترید». [9] .
درسی كه می توان گرفت: نكته اینجاست كه حنظله، در برابر قومی كه مدعی مسلمانی است، ولی از قرآن بی خبر است، با تكیه به سه آیه (سوره مباركه غافر، آیات 33، 31، 30 و طه 61) دیدگاه خود را بیان می كند. شگفت این كه امام سخن او را اصلاح می كند و بیان می دارد كه اكنون جای استفاده از این آیات نیست؛ چرا كه اینها با شروع به خونریزی، دیگر خود را مستحق و سزاوار عذاب خداوند كرده اند. این انذار پیش از این درگیری نتیجه بخش و كارآمد بود؛ ولی الآن برای بازگشت قدری دیر شده است. توجه به این نكته، شعار «ما با همه، در هر حال با لبخند برخورد می كنیم» را رد می كند، آری لبخند و موعظه و پند برای بیداری جاهلان است؛ ولی اگر كسی به حد عناد و لجاجت رسید و دست به جنایت و ریختن خون این و آن زد، دیگر روش امام مقابله مناسب است: «(و قاتلوهم حتی لا تكون فتنة»)؛ [10] آنها را بكشید تا فتنه ای باقی نماند».
«حنظله» فرزند «اسعد» كه او فرزند شبام بن عبدالله» از قراء و بزرگان شیعه است. او
از قبیله همدان بود. حنظله مردی فصیح، بلیغ و شجاع بود. او پسری به نام علی داشت كه در تاریخ از او یاد شده است. [2] ابن شهر آشوب از او با نام «حنظله بن عمرو الشیبانی» یاد كرده است. [3] او پس از شهادت «بریر» روانه میدان شد، در حالی كه فریادش بلند بود: «ای قوم! من بر شما از روزی سخت، مثل روز احزاب و مانند حال و روز قوم نوح، عاد، ثمود و كسانی كه پس از آنها بودند بیمناكم؛ آری، خداوند قصد ظلم و تعدی به بندگانش را ندارد؛ [4] و ای قوم! من بر شما از روز تناد و فریادخواهی می ترسم. روزی كه همه روی برگردانید، برای شما در برابر خداوند پناهی نیست، و هر كس را كه خداوند در بیراهه وانهد، برای او راهنمایی نیست. [5] ای قوم! حسین را نكشید كه شما را خداوند به عذابی ریشه كن می سازد، و البته هر كه افترا پیشه كند نومید گردد». [6] .
امام حسین علیه السلام در حالی كه او را مخاطب قرار داد، از خدای تعالی بر او پاداش نیك درخواست كرد و فرمود: «ای پسر سعد! خداوند تو را مورد مهربانی قرار دهد. هر آینه، اینها همان زمانی كه به حق دعوت كردی و دعوتت را اجابت نكردند و به سوی تو حمله ور شدند تا خون تو و یارانت را بریزند سزاوار عذاب گشتند. (دیگر دیر شده) چه اینها برادران نیكوكار تو را كشته ]و دستشان به خون آنها آلوده شده است[. [7] حنظله گفت: «ای
فرزند رسول خدا! شما درست فرمودی. فدایت شوم، [8] شما از من داناتر و به درك حق سزاوارترید». [9] .
درسی كه می توان گرفت: نكته اینجاست كه حنظله، در برابر قومی كه مدعی مسلمانی است، ولی از قرآن بی خبر است، با تكیه به سه آیه (سوره مباركه غافر، آیات 33، 31، 30 و طه 61) دیدگاه خود را بیان می كند. شگفت این كه امام سخن او را اصلاح می كند و بیان می دارد كه اكنون جای استفاده از این آیات نیست؛ چرا كه اینها با شروع به خونریزی، دیگر خود را مستحق و سزاوار عذاب خداوند كرده اند. این انذار پیش از این درگیری نتیجه بخش و كارآمد بود؛ ولی الآن برای بازگشت قدری دیر شده است. توجه به این نكته، شعار «ما با همه، در هر حال با لبخند برخورد می كنیم» را رد می كند، آری لبخند و موعظه و پند برای بیداری جاهلان است؛ ولی اگر كسی به حد عناد و لجاجت رسید و دست به جنایت و ریختن خون این و آن زد، دیگر روش امام مقابله مناسب است: «(و قاتلوهم حتی لا تكون فتنة»)؛ [10] آنها را بكشید تا فتنه ای باقی نماند».
[1] شيخ طوسي او را از اصحاب امام حسين عليه السلام دانسته است. رجال شيخ طوسي، ص 73.
[2] ابصار العين، ص 130.
[3] مناقب آل ابي طالب، ج 4، ص 113.
[4] «يا قوم اني اخاف عليكم مثل يوم الاحزاب مثل دأب قوم نوح و عاد و ثمود، و الذين من بعدهم و ماالله يريد ظلما للعباد.»
[5] يا قوم اني اخاف عليكم يوم التناد. يوم يولون مدبرين مالكم من الله من عاصم و من يظلل الله فماله من هاد. غافر، آيه 32 - 30.
[6] يا قوم لاتقوا حسينا، فيسحتكم الله بعذاب و قد خاب من افتري طه، آيه 61.
[7] «رحمك الله انهم قد استجيبوا العذاب حين ردوا عليك ما دعوتهم اليه من الحق و نهضوا اليك ليستجيبوك و اصابك، فكيف، فكيف بهم الان و قد قتلوا اخوانك الصالحين.»
[8] «قال: صدقت، جعلت فداك!» تاريخ الامم و الملوك، ج 5، ص 443.
[9] «قال، صدقت، جعلت فداك! انت افقه مني و احق بذلك». موسوعة كلمات امام حسين عليه السلام، ص 45؛ تاريخ الامم و الملوك، ج 5، ص 443؛ مقتل الحسين خوارزمي، ج 2، ص 24؛ بحارالانوار، 45، ص 23؛ بحراني، العوالم، ج 17، ص 267.
[10] بقره، آيه 193.